ทัศนศิลป์ (ประติมากรรม)

ประติมากรรม


ประติมากรรม หมายถึง การปั้นและการแกะสลัก เพื่อให้เกิดรูปทรงใหม่ตามต้องการ โดยใช้วัสดุต่างๆ เช่น ดินเหนียว ดินน้ำมัน ขี้ผึง ไม้ หิน โลหะ ปลาสเตอร์ ปูนซีเมนต์ เป็นต้นคำว่าประติมากรรมยังหมายรวมไปถึงกระบวนการในการเพิ่มลดวัสดุให้เกิดความงามด้วย

พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ประติมากรรมสมัยศรีวิชัยที่งดงามที่สุด

http://www.osotho.com/th/content/indexdetail.php?ContentID=351&myGroupID=7

สำหรับคำว่า ปฏิมากรรม มักนิยมใช้เรียกผลงานปั้นแกะสลักที่เกี่ยวข้องกับศาสนา เช่น พระพุทธรูป

พระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก

http://www.watchari.com/board/index.php?topic=1891.0

ประติมากรรมที่นิยมทำกันหลายอย่าง เช่น

- ประติมากรรมร่องลึก

- ประติมากรรมนูนต่ำ

- ประติมากรรมนูนสูง

- ประติมากรรมลอยตัว

- ประติมากรรมร่องลึก เป็นการสลัก หรือนำส่วนย่อยออกจากส่วนใหญ่ ให้เกิดเป็นภาพหรือลวดลายต่างๆ มีลักษณะขุดลึกลงไปจากผิวหน้าของวัตถุเป็นลายเส้นหรือภาพขนาดต่างๆ เช่นการสลักหยวก หรือแกะสลักผลไม้

การแกะสลักผลไม้ ผลงาน จ่าเอกหญิงวัชรี โชติรัตน์

http://www.watchari.com/board/index.php?topic=400.15

- ประติมากรรมนูนต่ำ เป็นการปั้นหรือสลักโดยให้ภาพที่เกิดนูนขึ้นจากพื้นหลังเพียงเล็กน้อย อาศัยแสงเงาช่วยให้ความรู้สึกตื้นทางการมอง เช่น รูปบนเหรียญต่างๆ

ประติมากรรมนูนต่ำ เหรียญที่ระลึกเนื่องในโอกาสที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถทรงมีพระชมมายุครบ ๓ รอบ ในวันที่ ๑๒ สิงหาคม ๒๕๑๑ เป็นเหรียญกษาปณ์ทองคำ พินิจ สุวรรณบุณย์ ออกแบบ อำนาจ พ่วงเสรีปั้น

- ประติมากรรมนูนสูง เป็นการปั้นหรือสลักให้รูปที่ต้องการนูนขึ้นจากพื้นหลังมากกว่าครึ่ง เป็นรูปที่สามารถแสดงความตื้นลึกอย่างตามความเป็นจริง นิยมทำเป็นรูปคนหรือสัตว์ เช่น ประติมากรรมที่ฐานอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย

รูปปูนปั้นนูนสูงบนประตูชัยกรุงปารีส

http://www.zone-it.ob.tc/full.html

- ประติมากรรมลอยตัว ได้แก่ ประติมากรรมที่ปั้น หล่อ หรือแกะสลักขึ้นเป็นรูปร่างลอยตัวมองได้รอบด้าน ไม่มีพื้นหลัง เช่น รูปประติมากรรมที่เป็นอนุสาวรีย์ประติมากรรมรูปเหมือน และพระพุทธรูปลอยตัวสมัยต่าง ๆ ตลอดไปจนถึงประติมากรรมสำหรับประดับตกแต่ง เป็นต้น

เทวรูปของทางเขมร โดยมากจะเป็นงานศิลปะที่สร้างขึ้นในรูปแบบของพุทธศาสนาผสมผสานกับฮินดู

ที่มา..ภาพทางอินเตอร์เน็ต

ประติมากรรมประเภทลอยตัวของไทยที่รู้จักกันดี คือ พระพุทธรูปสมัยต่าง ๆ โดยเฉพาะพระพุทธรูปสมัยสุโขทัย ซึ่งถือว่าเป็นพระพุทธรูปคลาสสิกของไทยนั้นนับเป็นประติมากรรมลอยตัวที่สมบูรณ์แบบที่สุดของไทย ประติมากรรมประเภทนี้สร้างมากในสมัยปัจจุบัน คือ อนุสาวรีย์และรูปเคารพหรือพระบรมรูปของเจ้านายชั้นสูง เช่น อนุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เชิงสะพานพุทธยอดฟ้า กรุงเทพ ฯ อนุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช ที่วงเวียนใหญ่ กรุงเทพ ฯ อนุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่พระราชวังสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม อนุสาวรีย์ในจังหวัดต่าง ๆ มากมายเป็นต้น